Postacie cyberprzemocy
Samo pojęcie cyberprzemocy, zwane również agresją elektroniczną, jest niczym innym jak serią agresywnych zachowań, skierowanych głównie przeciwko rówieśnikom. Dochodzi do niej poprzez wykorzystanie dostępnych na rynku technologii np. internetu. Warto zaznaczyć, że taka działalność nie zawsze ogranicza się tylko do działalności internetowej, ale może obejmować także inne narzędzia typu elektronicznego np. SMS-y.
Agresja elektroniczna najczęściej przybiera formę słowną, która zazwyczaj polega na:
- publikowaniu poniżających, wulgarnych komentarzy w social media,
- kradzieży tożsamości (o której pisaliśmy w artykule dostępnym pod tym linkiem),
- stosowaniu mowy nienawiści np. poprzez publikację wpisów nawołujących do nienawiści wobec grupy osób z powodu ich przynależności narodowej czy rasowej na portalach internetowych,
- publikowaniu kompromitujących zdjęć lub filmów z udziałem innych osób bez ich zgody.
Cyberbullying a tradycyjna postać przemocy
Analizując formy cyberprzemocy, można odnieść wrażenie, że to zjawisko jest ściśle powiązane z pojęciem przemocy, gdyż wiąże się głównie z powtarzającymi się aktami agresji, które mają za cel wyrządzić szkodę drugiej osobie. Ponadto, nie zawsze wiemy kto jest sprawcą, gdyż w porównaniu z tradycyjną przemocą, Internet zapewnia większą anonimowość. Niewątpliwą kwestią jest też to, że agresywne działania internetowe mające na celu spowodowanie krzywdy są, cięższe do zauważenia przez innych, niż gdy odbywa się to w rzeczywistości.
Co na to polskie prawo
Polski Kodeks karny nie typizuje cyberprzemocy w sposób jednoznaczny. Nie oznacza to jednak, że taka osoba nie poniesie konsekwencji swojego czynu. Takie zjawiska wyczerpują przesłanki czynu zabronionego określonego w art. 190a KK czyli uporczywe nękanie. Zgodnie z nim, odpowiedzialność karną poniesie osoba, która przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność. Dodatkowo, §2 ww. artykułu mówi, że tej samej karze, czyli karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 podlega ten, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub inne dane, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. W sytuacji, w której osoba, która poprzez wyżej wskazane działania spowodowała, że pokrzywdzony z tego powodu targnął się na swoje życie, sąd może wymierzyć wyższy wymiar kar, wynoszący nawet do 12 lat pozbawienia wolności. Oprócz tego przepisu, dalej karalne pozostają inne zachowania np.:
- pomówienie (art.212 KK),
- zniewaga (art.216 KK),
- groźba karalna (art.190 KK),
– które również mogą doprowadzić do powstania cyberprzemocy.
Warto też dodać, że niezależnie od odpowiedzialności karnej sprawcy a prawnokarnej ochrony pokrzywdzonego osoba, która jest ofiarą agresji internetowej, może dochodzić swoich praw na podstawie art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego, które pozostają ze sobą w funkcjonalnym związku. Zgodnie z KC, ten, którego dobro osobiste, zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, wtedy, gdy jest ono bezprawne. W momencie dokonanego naruszenia poszkodowany może żądać, żeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności poprzez złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Oprócz tego, osoba poszkodowana może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniędzy na cel społeczny.
Reasumując, zjawisko cyberbullying’u jest niebezpiecznym zjawiskiem, rozprzestrzeniającym się w dość szybkim tempie. Co więcej, skala tego zjawiska wciąż rośnie, gdyż biorąc pod uwagę większą anonimowość sprawcy, to jego atak nie zawsze będzie skierowany tylko w jedną osobę, ale może swoim zasięgiem obejmować nawet kilka osób jednocześnie. Warto również dodać, iż to zjawisko w większości dotyka osób młodych, które dopiero co wkraczają w dorosłość, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób możemy zapobiegać i przeciwdziałać naruszeniom występującym w Internecie, szczególnie pod kątem prawnym.
