Zmiany w prawie do zasiłku chorobowego

Z dniem 1 stycznia 2022 r. zmienił się sposób liczenia okresu zasiłkowego, który jest uregulowany w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zmiana ta jest istotna z punktu widzenia nabywania prawa do zasiłku chorobowego przysługującego w okresie niezdolności do pracy.

Zasiłek chorobowy nadal przysługuje przez maksymalnie 182 dni (270 dni w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej ciążą lub gruźlicą), jednak inaczej kształtują się ewentualne przerwy pomiędzy niezdolnościami do pracy oraz rozpoczęcie liczenia okresu zasiłkowego od nowa.

Problem nie występuje w przypadku, gdy ubezpieczony jest niezdolny do pracy nieprzerwanie z tytuły tej samej choroby (np. leczenie przewlekłej choroby uniemożliwiającej wykonywanie pracy). Jeżeli przez cały czas ubezpieczony z tytułu tej samej choroby uzyskiwał zwolnienia lekarskie, wówczas zasiłek chorobowy przysługiwał przez 182 dni, następnie zaś ubezpieczony, w przypadku spełnienia warunków, może uzyskać tzw. świadczenie rehabilitacyjne.

Inaczej natomiast wygląda sytuacja, w której ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu różnych chorób, które następują po sobie.

Jak było dotychczas?

Do tej pory do jednego okresu zasiłkowego wliczaliśmy niezdolność do pracy spowodowaną tą samą chorobą. W przypadku gdy ubezpieczony po wyzdrowieniu z jednej choroby zachorował na kolejną chorobę, mieliśmy w rzeczywistości 4 możliwości:

1. ubezpieczony zakończył jedną chorobę oraz bezpośrednio po niej zachorował na inną chorobę (nie odzyskał zdolności do pracy nawet na jeden dzień) – wówczas okresy zasiłkowe z obu chorób sumujemy, tj. liczą się one do jednego 182-dniowego limitu zasiłku chorobowego,
2. ubezpieczony zakończył jedną chorobę oraz po odzyskaniu zdolności do pracy zachorował na inną chorobę (przerwa pomiędzy niezdolnościami do pracy wynosiła co najmniej jeden dzień) – wówczas nowa choroba powodowała, że rozpoczynaliśmy nowy 182-dniowy okres zasiłkowy,
3. ubezpieczony zakończył jedną chorobę oraz po przerwie, która nie przekroczyła 60 dni ponownie był niezdolny do pracy z tytułu tej samej choroby – wówczas uznawano, że mamy do czynienia z tą samą chorobą, zatem niezdolności do pracy sumowaliśmy do jednego 182-dniowego limitu zasiłku chorobowego,
4. ubezpieczony zakończył jedną chorobę oraz po przerwie dłuższej niż 60 dni ponownie był niezdolny do pracy z tytułu takiej samej choroby – wówczas uznawano, że mamy do czynienia nie z tą samą chorobą, ale z taką samą chorobę, co umożliwiało rozpoczęcie naliczanie nowego 182-dniowego limitu prawa do zasiłku chorobowego.

Jak jest obecnie?

Z dniem 1 stycznia 2022 r. ujednolicono kwestię przerw pomiędzy niezdolnościami do pracy – na niekorzyść ubezpieczonych. W wyniku wprowadzonych zmian, do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Zatem bez względu na to, że wcześniej chorowaliśmy na inną chorobę, jeżeli zdarzą się nam dwie (lub więcej) niezdolności do pracy, pomiędzy którymi nie ma przerwy dłuższej niż 60 dni, wówczas wszystkie choroby zaliczamy do jednego okresu zasiłkowego.

Przykład:

Jeżeli ubezpieczony będzie niezdolny do pracy w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 1 czerwca 2022 r. (151 dni) z tytułu depresji, zaś od 20 czerwca 2022 r. do 31 lipca 2022 r. (41 dni) będzie niezdolny do pracy z uwagi na złamaną rękę, to obie choroby zaliczamy do jednego okres zasiłkowego. To zaś oznacza, że po upływie 182 dni, tj. od 22 lipca 2021 r. ubezpieczonemu nie będzie przysługiwać zasiłek chorobowy. Przed zmianą przepisów leczenie złamanej ręki rozpoczęłoby nam nowy okres zasiłkowy, który przez cały okres choroby (do 31 lipca 2022 r.) uprawniałby go do pobierania zasiłku chorobowego.

Jak zmiana wpłynie na sytuację pracodawców

Powyższe wpływa nie tylko na prawo do zasiłku chorobowego. Zmiana może okazać się korzystna również dla pracodawców, którzy borykają się z problemem pracowników „uciekających” na długotrwałe zwolnienia lekarskie przerywane na kilka dni, by znowu udać się na zwolnienie chorobowe z tytułu kolejnej, nowej choroby.

W takich wypadkach art. 53 Kodeksu pracy daje pracodawcy możliwość rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy (pracującego dłużej niż 6 miesięcy) trwa dłużej niż okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące.

Tym samym, chociaż w samym Kodeksie pracy art. 53 nie uległ zmianie, to zmiana sposobu liczenia zasiłku chorobowego może dawać nowe możliwości w rozwiązaniu umowy o pracę z pracownikiem z uwagi na jego długotrwałą nieobecność.